Monopoly is een echt familiespel. Heel wat zondagen werden gevuld met dit spel toen de elektronische wereld nog niet binnengedrongen was in het dagelijkse leven. En ook online wordt Monopoly gespeeld. Maar het woord Monopoly heeft ook buiten het spel een gewone betekenis. Het woord komt uit het Grieks als volgt: μόνος, mónos, ‘alleen’ en πωλεῖν, pōleîn, ‘verkopen’, alleenverkoop dus.
Wanneer een enkel bedrijf het alleenrecht heeft om een product te verkopen, bepaald dat bedrijf zelf de waarde van het product en de voorwaarden van verkoop. De marktbeheersing wordt meestal bereikt in het zakenleven, door al dan niet vriendelijke overnames van de concurrentie.
Om van een dergelijk verhaal een spel te maken dat al sinds 1935 mensen weet te binden is te danken aan de twee uitvinders, Lizzie Magie en Charles Darrow. Eigenlijk vond Lizzie Magie in 1903 de voorloper van het Monopoly spel uit dat bekend werd onder de naam in het Engels: The Landlord’s Game, het Spel van de Huisbaas.
De bedoeling van dat spel was de samenhang tussen het creëren van waarde en belasting uit te leggen aan een breder publiek. Ze wilde daarmee één enkele belasting promoten, wat volgens haar, en Henry George, tot een meer eerlijke verdeling van de waarde van het geproduceerde zou leiden.
Hoewel de economische theorie van George nooit echt voeten aan de grond heeft gekregen, was het spel een groot succes.
Monopoly speluitleg.
Volgens de handleiding kan Monopoly gespeeld worden met twee tot acht personen, maar er zijn ook spellen op de markt voor tot tien personen.
Bij het spelen met maar twee personen komt er meestal een probleem om de hoek kijken, het spel kan erg lang gaan duren en vaak gebeurt er niet zo veel. Dat wil zeggen, totdat een van de twee veel geluk heeft of een hele goede strategische zet doet.
Het spel is het meest plezierig als er van drie tot acht spelers deelnemen. Maar er kan maar één winnaar zijn. De overige deelnemers verliezen daarom altijd, er is over het algemeen geen sprake van tweede of derde plaatsen (is dit niet helemaal voor jou weggelegd? Bekijk dan onze co-op bordspellen eens).
Het spel begint met het kiezen van een bankier. Deze speler beheert al het geld en de bezittingen. De 32 huizen en 12 hotels, de kaarten met straten, nutsbedrijven en de Kans- en Algemene Fonds kaarten. Die kaarten liggen meestal op het bord.
Vouw daarna het spelbord open en leg het op een vlakke tafel. Die tafel moet groot genoeg zijn om iedereen van voldoende ruimte te voorzien. Iedere speler heeft ruimte voor zich nodig voor geld, eigendomsbewijzen en andere kaarten die tijdens het spel verdiend worden.
Ieder speler krijgt of kiest een pion die de positie van de speler op het bord zichtbaar moet maken. Bij het spel zijn een aantal pionnen inbegrepen, maar het is toegestaan, ander, meer persoonlijke objecten te kiezen als pion.
Ook krijgt iedere speler hetzelfde bedrag aan geld, namelijk € 1500 als volgt: 2 briefjes van € 500 2 briefjes van € 100, 2 briefjes van € 50, 6 briefjes van € 20, 5 briefjes van € 10, 5 briefjes van € 5, en 5 briefjes van € 1. In andere landen van de Europese Unie zijn de regels over de hoeveelheid en de verdeling van het geld verschillend. Het gaat er om dat iedere speler dezelfde economische positie heeft bij het begin van het spel.
Om al bij het begin van het spel onenigheid te voorkomen wordt de eerste speler door het lot bepaald, de twee dobbelstenen moeten het pleit beslechten! Natuurlijk is het mogelijk op een andere manier de eerste speler te kiezen. De jongste, de minst ervaren, de speler naast de bankier enz.
Het spel gaat de klok rond. Op meer dan een manier.
De eerste speler gooit de twee dobbelstenen en verplaats zijn pion het aantal geworpen plaatsen vooruit. Kijk daarna naar de plaats waar je aangekomen bent. Monopoly kent verschillende plaatsen. Op de meeste kun je bezit huren of kopen, maar er zijn ook plaatsen die je verplichten een kaart te trekken, waar je geld verdient of waar je zelfs in de gevangenis terecht komt!
Bezit kopen
Als je land op een plaats met een gekleurde streep kun je het bezit, een straat in een stad, kopen voor de op het bord gegeven prijs, dat wil zeggen, als je de eerste bent die op deze locatie aankomt (of als een vorige speler besloten heeft deze niet te kopen). De volgende speler moet dan op die plaats huur betalen (als hij daarop terecht komt in zijn beurt). Als je zelf besluit het bezit niet te kopen kan het per opbod verkocht worden. De opbodprijs is meestal lager dan de gegeven prijs. Als niemand het bezit wil kopen vervalt het naar de bank en het spel wordt hervat.
Twee of drie gekleurde straatkaarten vertegenwoordigen een hele stad. De spelers die op jouw straat terechtkomen moeten de op de eigendomsakte afgedrukte huur betalen. De hoogte is afhankelijk van het aantal straten in een stad en het aantal huizen of hotels in die straten. Heb je de hele stad in je bezit, je hebt Monopoly en je medespelers betalen de hoogste huur!
Overige inkomsten
Ook de Nutsbedrijven brengen geld op. Verder kun je geld verdienen, maar ook verliezen met kanskaarten en algemene fonds kaarten. Iedere keer wanneer je een ronde over het hele bord hebt gemaakt krijg je van de bank € 200.
Hoe speel je monopoly? Zo eerlijk mogelijk. Huisregels kunnen het spel veranderen. Een van die huisregels is bijvoorbeeld een pot van parkeergelden. Deze huisregels maken het spel spannender. Maar er is een nadeel, het kan ineens veel langer gaan duren, omdat deelnemers geld verdienen buiten het economische deel van het spel. Het is beter geen huisregels te introduceren, omdat het spel er onnodig lang van kan gaan duren. WIl je toch huisregels toevoegen? Bespreek deze dan eerst goed van te voren (lees hier meer over ongeschreven regels bij bordspellen)
Handelen met andere spelers is de enige manier om een monopoly te krijgen als alle steden en nutsbedrijven verkocht zijn. Dit zorgt er voor dat Monopoly, hoewel een spel, erg dicht bij de werkelijkheid staat. Het gaat er om monopolies te vergaren en de rijkste te worden!
Monopoly tips
Monopoly heeft net als elk ander spel enkele handige tips die je kunnen helpen de overhand te krijgen over je medespelers. Hieronder behandelen we enkele van de beste die wij graag gebruiken:
- Koop eigendommen zo agressief mogelijk
- Oranje en rode straten zijn het beste om te kopen
- Geef je geld uit (spaar het niet op!)
- Focus niet op de nutsbedrijven
- Bouw zo snel mogelijk 3 huizen op al je bezittingen, daarna pas hotels
- Ga niet te snel de gevangenis uit als het spel al een paar rondes duurt
- Bouw zo snel mogelijk zo veel mogelijk huizen (zodat je tegenstanders geen huizen hebben om te bouwen)
Hanno is eigenaar van 123Bordspellen.com, en speelt en verzamelt sinds zijn 8ste fanatiek bordspellen.
